Jak to wygląda?
Specjalista zachowuje neutralność. Jego celem nie jest szukanie winnych, lecz wypracowanie takiego rozwiązania, które będzie spełniało potrzeby i oczekiwania wszystkich uczestników spotkania. Cały proces opiera się na założeniu, że rodzina jest jak system naczyń połączonych –kiedy jeden z domowników ma problemy, odbijają się one negatywnie na jego najbliższych, a to z kolei przyczynia się do powstawania nieporozumień i konfliktów. Na terapii rodzin każdy z członków rodziny ma szansę przedstawić swój własny punkt widzenia.
Jaki jest cel terapii rodzinnej?
W terapii rodzinnej celem jest poprawa komunikacji i relacji członków rodziny. Praca terapeutyczna pozwala zidentyfikować szkodliwe wzorce zachowań, ułatwia rozwiązywanie konfliktów oraz wzmacnia wsparcie emocjonalne w rodzinie. Dzięki temu każdy z jej członków może lepiej funkcjonować, a cała rodzina rozwija zdrowsze, bardziej harmonijne relacje.
Na czym polega terapia rodzinna?
Terapia rodzinna polega na wspólnej pracy nad poprawą komunikacji, zrozumienia i relacji między członkami rodziny. Umożliwia identyfikację i zmianę negatywnych wzorców, pomaga rozwiązywać konflikty oraz budować zdrowsze, bardziej wspierające więzi, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie całego systemu rodzinnego.
Jakie są rodzaje terapii rodzinnej?
Terapia rodzinna to szeroka dziedzina, która korzysta z różnych podejść, aby pomóc rodzinom zrozumieć wzajemne relacje, przełamać negatywne schematy i wprowadzić pozytywne zmiany. Oto kilka najczęściej stosowanych metod:
• Terapia rodzinna systemowa
W systemowej terapii rodzin skupiamy się na całościowym obrazie rodziny. Terapeuta analizuje wzajemne zależności między członkami rodziny, przekonania i wzorce komunikacji, aby zidentyfikować, jak te elementy wpływają na funkcjonowanie całego systemu.
• Terapia rodzinna strukturalna
Strukturalna terapia rodzinna koncentruje się na organizacji i hierarchii w rodzinie. Pracuje nad zmianą struktury rodziny i przełamaniu niezdrowych struktur w obrębie rodziny, takich jak nadmiernie sztywne role czy niewłaściwe granice, by umożliwić bardziej elastyczne i wspierające relacje.
• Terapia rodzinna strategiczna
Skupia się na konkretnych problemach. Terapeuta planuje i wdraża określone interwencje oraz zadania, które mają na celu przełamanie utrwalonych wzorców zachowań i szybkie wprowadzenie zmian.
• Terapia rodzinna narracyjna
Pomaga rodzinom przeformułować opowieści o swoich uczuciach i spojrzeć na sytuacje z innej perspektywy. Uczestnicy uczą się tworzyć nowe, bardziej pozytywne narracje, które sprzyjają lepszym relacjom i zrozumieniu problemów.
• Terapia rodzinna psychodynamiczna
Analizuje wpływ przeszłych doświadczeń i nieświadomych procesów na aktualne relacje rodzinne. Terapeuta pomaga odkryć, jak wcześniejsze wydarzenia i emocjonalne rany wpływają na dzisiejsze narastające konflikty i częste kłótnie.
• Psychoanalityczna terapia rodzinna
Podobna do terapii psychodynamicznej, skupia się na głębokim badaniu nieświadomych procesów oraz przeniesień między pokoleniami. Pozwala na zrozumienie ukrytych motywów, które kształtują interakcje rodzinne.
• Behawioralna terapia rodzinna
Opiera się na zasadach uczenia się. Skupia się na modyfikacji konkretnych zachowań poprzez techniki wzmocnienia i nagradzania, co pomaga rodzinom wypracować zdrowsze sposoby reagowania na wyzwania.
• Terapia rodzinna skoncentrowana na rozwiązaniach
Skupia się na budowaniu praktycznych strategii radzenia sobie z problemami. Zamiast głęboko analizować przyczyny trudności, terapeuta zachęca rodzinę do wyznaczania celów i szukania konkretnych rozwiązań, co pozwala na szybsze osiągnięcie pozytywnych zmian.
W praktyce terapeuci często łączą elementy różnych podejść, by jak najlepiej dostosować interwencję do specyficznych potrzeb danej rodziny. Dzięki temu terapia może być elastyczna i skutecznie odpowiadać na unikalne wyzwania każdej grupy i przyczynić się do zdrowia psychicznego poszczególnych członków i całej rodziny.
Czego się spodziewać?
Spotkania trwają 1,5 godziny, a ich częstotliwość ustalana jest przez terapeutę, najczęściej jest to jednak co 2-3 tygodnie. Aby w rodzinie doszło do zmiany, potrzeba co najmniej kilku spotkań, jednak ich liczba uzależniona jest od postępów w pracy terapeutycznej. Szczegółowy plan pracy ustala się indywidualnie na pierwszej konsultacji. Na pewno nie należy liczyć na efekty od razu po pierwszym spotkaniu. Najczęściej ma ono charakter organizacyjny, służy przede wszystkim rozeznaniu się specjalisty w sytuacji rodzinnej i specyfice przejawianych trudności.
Czy terapia rodzinna pomaga?
Terapia rodzinna pomaga w poprawie komunikacji między członkami rodziny, ułatwia rozwiązywanie konfliktów oraz buduje wzajemne wsparcie i zrozumienie. Dzięki pracy nad negatywnymi wzorcami i wprowadzeniu zdrowszych metod komunikacji, terapia przyczynia się do tworzenia bardziej harmonijnych relacji i poprawia funkcjonowanie całego systemu rodzinnego.
Jak wygląda przebieg spotkań terapeutycznych?
Spotkania terapeutyczne zwykle rozpoczynają się od wprowadzenia, podczas którego terapeuta ustala zasady pracy i omawia bieżące problemy rodziny. W trakcie sesji cała rodzina aktywnie uczestniczy w dialogu – terapeuta angażuje poszczególne osoby, by pomóc zidentyfikować negatywne wzorce komunikacji i interakcji. Często stosowane są różne techniki, na przykład zadania do wykonania między sesjami, które umożliwiają przełamywanie barier i wzmacnianie więzi. Każde spotkanie kończy się podsumowaniem i ustaleniem celów na kolejne sesje, co pozwala monitorować postępy i dostosowywać terapię do zmieniających się potrzeb rodziny.
Jak się przygotować?
Przygotowanie do terapii rodzinnej może pomóc w uzyskaniu lepszych efektów i komfortu podczas sesji. Psychoterapia rodzinna może dotknąć trudnych tematów – przygotuj się na różne emocje. Spróbuj podejść do sesji z otwartym umysłem, bez osądzania innych członków rodziny. Staraj się też słuchać i rozumieć perspektywę innych członków rodziny oraz bądź gotowy do pracy nad sobą i nad relacjami.
Oto kilka kroków, które mogą ułatwić proces:
Określ jaki jest główny cel terapii rodzinnej
- Zastanów się, dlaczego chcecie uczestniczyć w psychoterapii rodzinnej
- Określ, jakie problemy lub trudności chcecie rozwiązać
- Przygotuj się na otwartą rozmowę o emocjach i relacjach
Komunikacja w rodzinie przed sesją terapeutyczną
- Omówcie w rodzinie, czego się spodziewacie po terapii
- Upewnijcie się, że każdy członek rodziny ma szansę wyrazić swoje obawy lub oczekiwania
- Zachęćcie do szczerości, ale bez naciskania na kogoś, kto nie jest gotowy do otwarcia się
Zapisanie myśli i pytań
- Zanotuj kluczowe kwestie, które chcesz poruszyć na terapii rodzinnej
- Jeśli są konkretne sytuacje, które sprawiają trudność, spisz je, aby nie zapomnieć o nich w trakcie rozmowy
- Możesz również zapisać swoje obawy związane z psychoterapią rodzin
Kiedy potrzebna jest psychoterapia rodzinna?
- kiedy jeden z członków rodziny przejawia problemy natury emocjonalnej, osobowościowej, które odbijają się na stanie psychofizycznym pozostałych domowników. Trudności jednej osoby wpływają na całość rodziny. Może to być na przykład uzależnienie, nadużywanie alkoholu, zaburzenia osobowości, nieumiejętność radzenia sobie ze stresem, emocjami itd.;
- kiedy członkowie rodziny nie umieją ze sobą rozmawiać albo nie przejawiają chęci do wzajemnych kontaktów;
- kiedy napięte stosunki między rodzicami (np. separacja lub rozwód rodziców) odbijają się na dzieciach, przez co np. zaczynają one sprawiać problemy wychowawcze;
- kiedy rodzice podejrzewają, że coś złego dzieje się z dzieckiem, na przykład izoluje się od bliskich i rówieśników
- kiedy całą rodzinę dotyka kryzys życiowy (np. śmierć jdnego z członków rodziny, poważna choroba, utrata pracy, konieczność nagłej zmiany otoczenia)
- kiedy do rodziców zaczynają dochodzić sygnały ze szkoły, że dziecko nie chce się uczyć, wagaruje, popada w konflikty z rówieśnikami, inaczej się zachowuje.
Prowadzimy również systemową terapię rodzinną, prowadzoną przez dwoje terapeutów. Dwuosobowy zespół psychoterapeutów daje dodatkowe możliwości pomocy w rozwiązywaniu problemów z perspektywy kobiety i mężczyzny. Możliwość rozmowy terapeutów między sobą staje się dla rodziny użytecznym źródłem refleksji i zaciekawienia, które są początkiem potrzebnych zmian. Na systemowej terapii rodzin terapeuci podsumowują każde spotkanie, co dla rodzin, jaki każdego członka rodziny z osobna, stanowi kierunki rozwiązywania trudności.
Terapia rodzin - co dalej?
Zakończenie terapii rodzinnej to ważny krok, ale równie istotne jest dalsze dbanie o relacje i utrwalanie pozytywnych zmian. Terapia rodzinna to proces, który może przynieść wiele korzyści, ale wymaga zaangażowania. Jeśli podejdziecie do niej z otwartością, może to być początek realnych zmian w relacjach rodzinnych. Po terapii warto podjąć konkretne kroki, aby utrwalić zmiany i zapewnić dalszy rozwój relacji w rodzinie.
Po sesjach terapeutycznych warto:
– ćwiczyć w praktyce nowe sposoby komunikacji
– próbować stosować narzędzia i strategie, które zasugerował psycholog rodzinny
– utrzymywać otwartość na dalsze rozmowy w rodzinie
Co robić po terapii rodzinnej? Jak utrwalić jej efekty?
– Wdrażanie wypracowanych strategii – stosowanie metod komunikacji i rozwiązywania konfliktów, omówionych podczas terapii.
– Obserwacja relacji w rodzinie – zwracanie uwagi na postępy oraz wczesne reagowanie na trudności.
– Indywidualna terapia – jeśli psycholog zalecił dalszą pracę dla jednego z członków rodziny, warto skorzystać z terapii indywidualnej.
– Regularne rozmowy rodzinne – otwarta komunikacja i dzielenie się emocjami pomagają budować zdrowe relacje.
– Konsultacje kontrolne – spotkania przypominające z terapeutą rodzinny po kilku miesiącach mogą pomóc utrwalić efekty terapii.
– Wspólne spędzanie czasu – budowanie więzi poprzez aktywności rodzinne, które wzmacniają bliskość i wzajemne zrozumienie.
Czy psycholog może skierować jednego z członków rodziny do innego specjalisty?
Po terapii rodzinnej psycholog może skierować jednego z członków rodziny do innego specjalisty, jeśli uzna to za konieczne. Może to być psychoterapeuta indywidualny, psychiatra, terapeuta uzależnień, pedagog, logopeda lub inny specjalista, w zależności od zidentyfikowanych trudności. Takie skierowanie ma na celu zapewnienie bardziej ukierunkowanej pomocy, jeśli dany problem wymaga indywidualnej pracy terapeutycznej lub specjalistycznej interwencji.
Terapię rodzin prowadzą:
Dla dzieci i młodzieży oferujemy również wsparcie w postaci terapeutycznej grupy dla młodzieży oraz indywidualnej terapii dzieci i nastolatków. Prowadzimy konsultacje dla rodziców w postaci Akademii Świadomego Rodzica oraz indywidualnego Treningu Umiejętności Rodzicielskich.
