Zespół Aspergera, to całościowe zaburzenie rozwojowe, które należy do spektrum autyzmu. Zespół Aspergera obejmuje problemy z akceptacją zmian, ograniczone. Elastyczne myślenie, duże zainteresowanie, ale rozwój języka bez barier. Osoby z ZA wykazują lepsze przystosowanie społeczne niż osoby z autyzmem. Niemniej jednak od 2022 r. w klasyfikacji ICD-11 nie wyróżnia się już takich zaburzeń, jak Zespół Aspergera. Znika również pojęcie autyzmu na rzecz spectrum autyzmu.
Do najczęstszych objawów zespołu Aspergera zalicza się:
- Brak empatii,
- problemy z interakcjami społecznymi,
- kłopoty z porozumiewaniem się,
- problemy z tworzeniem więzi emocjonalnych i zawieraniem przyjaźni,
- ograniczona komunikacja niewerbalna,
- zaburzenia mowy,
- pedantyczny język,
nie lubią - niespodzianek, bycia zaskakiwanym,
- niezaradność ruchowa,
- wyuczone zachowania
- wykonywane według schematu,
- specjalistyczne zainteresowanie jedną dziedziną.
Zespół Aspergera u dzieci bardzo często diagnozowany jest dopiero w wieku przedszkolnym lub szkolnym. Choć jest już możliwość wcześniejszej diagnozy. Gdy dziecko trafia do przedszkola czy szkoły, „inność” dziecka do tej pory akceptowana i „oswojona”, zaczyna sprawiać trudności, które skłaniają rodziców do szukania wyjaśnienia i pomocy specjalistycznej. Kiedy zachowania i reakcje dziecka stają się trudne dla otoczenia lub dla niego samego, kiedy dorośli z otoczenia zaczynają mówić i myśleć o nim, że „jest niegrzeczne”, „zachowuje się irracjonalnie”, „jest trudne”. Jedyną drogą do stwierdzenia, co się dzieje z naszym dzieckiem jest diagnoza. Czasami rodzice pełni miłości wobec swojego dziecka stopniowo uczą się akceptować jego „inność” i nie przywiązywać do niej zbyt dużej wagi, optymistycznie zakładając, że dziecko wyrośnie, albo z czasem nauczy się np. bawić z innymi dziećmi. Zamiast konsultować się drogą internetową rodzice musza postawić na znalezienie dobrego specjalisty, który pomoże poprawnie zdiagnozować ich dziecko. Diagnoza dziecka nigdy nie powinna być diagnozą jednego człowieka, tylko zespołu ludzi, którzy obserwują dziecko w różnych sytuacjach i na różnych poziomach. Rodzic mierzy się z ogromnym trudem znalezieniem grupy odpowiednich specjalistów, od których mogą uzyskać odpowiednia pomoc. Dla wielu rodziców moment diagnozy dziecka jest trudny, ale to nie jest wyrok. Wielu rodziców z perspektywy czasu porównuje moment diagnozy do zdobycia mapy, słownika czy instrukcji obsługi (jakakolwiek to brzmi) służącej lepszemu zrozumieniu ich wyjątkowego dziecka.
Rodzice popełniają błędy najczęściej niecelowo i nierzadko w dobrej wierze. Często brak im odpowiednich doświadczeń czy wzorców (również z własnego dzieciństwa). Choroba lub zaburzenie rozwojowe dziecka wpływa na system rodziny i jest źródłem stresu, lęku i niepokoju dla każdego członka rodziny. Posiadanie dziecka z trudnościami rozwojowymi burzy dotychczasowy porządek w rodzinie, osłabia poczucie bezpieczeństwa. Rodzice dzieci zaburzonych w rozwoju są narażeni na kontakt ze specyficznymi stresorami w środowisku rodzinnym, a przy tym nie mają możliwości zmiany swojej sytuacji. Wieloletnia opieka nad zaburzonym dzieckiem obciąża rodziców zarówno fizycznymi, jak i psychicznym. Osoby ZA często narzucają swoje oczekiwania innym, tak by wszyscy z otoczenia realizowali działania według ich koncepcji, zwłaszcza wywierają pozwolenia na wiele rzeczy od rodziców. W sytuacji zagrożenia zamiast przeżywać strach i złość, oni przeżywają bardzo silną złość. Podobnie powstawać może „mieszanka” smutku i złości. Takie „zlewanie się emocji” jest często połączone z bardzo silnym i gwałtownym przeżywaniem. Po silnym wybuchu emocji As często nie potrafi ich nazwać, ciężko mu zidentyfikować przyczynę swoich reakcji. Podobnie jak często trudno im przyjąć konstruktywną metodę radzenia sobie z emocjami. W takich sytuacjach mogą potrzebować więcej czasu na wyciszenie się, dużo wyrozumiałości i wsparcia od życzliwej osoby, opiekuna. Czasami pojawiają się problemy z wybuchowością lub odbiciem po ciężkim dniu w szkole. Rodzic musi wtedy uważać na słowa, bo najmniejsze rzeczy może wytrącić cię z równowagi. W połączeniu z dniami, w których ojciec jest zmęczony po wyjściu z pracy lub matka jest wyczerpana, może to prowadzić do rodzinnych kłótni.
Wyzwania i rozwiązania rodziców;
Nauka, skupienie na pracy
miejsce, gdzie dziecko pracuje musi prowadzić do koncentracji i uczenia się,
otoczenie w jaki przebywa dziecko nie może mieć czynników rozpraszających
ważne by rodzic brał udział, w uporządkowaniu biurka – dziecko nie dokonuje świadomego wyboru o byciu bałaganiarzem, naucz go czynności organizacyjnych stosując metodę „małych kroków” gdy dziecko się uczy, zadbaj o izolowanie go od źródła hałasu np. krzyków, śmiechów bawiącego się rodzeństwa, rozmów osób dorosłych.
udzielenie dziecku pomocy w nauce tak szybko, gdy tylko rodzic zauważy trudności w danym obszarze, inaczej pojawi się przygnębienie, zniechęcenie i wycofanie
Niepewność, wyobcowanie ze społeczeństwa
pozytywne wzmacnianie i motywowanie dziecka
zapewnianie wielu pochwał, wzmocnień opartych na pozytywnych informacjach przekazywanych dziecku
dziecko z zespołem Aspergera jest lepiej zmotywowane do nauki, kiedy stosujemy nagrody, a nie kary
Niepokój i stres
akceptacja gorszych dni, pomóż dziecku poradzić sobie z trudnymi emocjami poprzez
łagodzenie przeżywanego niepokoju, lęku, okazywanie zrozumienia, akceptacji
akceptacja smutku i łez
Własne obawy, stres niepokój
zaakceptuj to, że nie wszystko jest dla Ciebie jasne i łatwe – zawsze możesz skonsultować się z nauczycielem dziecka
daj sobie prawo do popełnienia błędów
rodzic nie musi posiadać specjalnych umiejętności związanych z uczeniem własnego dziecka, nie musi być nauczycielem, ważne, żeby był kochający, rozumiejący, dający wsparcie, towarzyszący dziecku w pokonywaniu trudności
